Lizanne pakte de kans om onderzoek en praktijk te combineren

Lizanne: Ik kwam de vacature tegen voor postdoc onderzoeker op het pijnproject, en ik kan inmiddels eerlijk toegeven dat ik een sprongetje van enthousiasme maakte: Dit is het, de combinatie van onderzoek en praktijk!

Voor het pijnproject is de multidisciplinaire richtlijn pijn: ‘Herkenning en behandeling van pijn bij kwetsbare verpleeghuisbewoners’ (Verenso, 2016) ingevoerd in twee verpleeghuizen. Het eerste verpleeghuis dat de richtlijn invoerde voor dit project is Zonnehuisgroep Vlaardingen, het tweede verpleeghuis is Thebe Elisabeth in Goirle. De richtlijn geeft adviezen over hoe men pijn kan herkennen, ook bij mensen bij wie dit moeilijker is door bijvoorbeeld dementie of afasie. Daarnaast geeft de richtlijn adviezen over geschikte behandelingen voor pijn, zowel medicamenteus als niet-medicamenteus. Alhoewel het een wetenschappelijk goed onderbouwde richtlijn is, is het duidelijk geworden dat alleen een richtlijn schrijven niet inhoudt dat deze ook in de praktijk wordt ingevoerd. Het daadwerkelijk invoeren heeft meer voeten in de aarde…

In mijn onderzoek volgde ik de implementatie van de Richtlijn Pijn: hoe verloopt de implementatie en wat wordt er bereikt? Inmiddels is de afrondende fase van dit onderzoek aangebroken. In beide verpleeghuizen is er veel bereikt. Zo is er bij beide huizen een pijnteam ingesteld. Dit is een consultatieteam met werknemers van verschillende disciplines die geconsulteerd kunnen worden voor bewoners met chronische pijn.  Ook stelden de verpleeghuizen een beleidsnotitie pijn, zorgden zij voor informatiemateriaal. Naast deze informatie werkte het pijnteam aan medicamenteuze behandelingen (het sneller afbouwen van medicatie) en niet-medicamenteuze behandelingen (welke complementaire zorg is er beschikbaar) uit de richtlijn Pijn. De pijn-consulenten ontwikkelden bovendien een toolbox Pijn. In deze toolbox zitten algemeen toepasbare werkwijzen en ondersteunende materialen om de richtlijn in verpleeghuizen te implementeren en daarmee de pijnbehandelingen te optimaliseren voor verpleeghuisbewoners met pijn. Het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) ontwikkelde de materialen en ondersteunde de verpleeghuizen bij de organisatie van de bijeenkomsten. Het project is gecoördineerd door de hoofdaanvrager Verenso en het LUMC is verantwoordelijk voor de proces- en effectevaluatie. 

Ondanks alles wat er bereikt is bleek ook bij dit onderzoek dat de implementatie van een richtlijn lastig is. Zo zijn er factoren in een verpleeghuis die het implementeren moeilijk maken, zoals problemen met roosters en het hoge verloop van personeel. Ook bleek dat het invoeren van een richtlijn langer de tijd nodig heeft dan het vooraf bepaalde half jaar. De nametingen hebben inmiddels plaatsgevonden en tijdens deze metingen bleek dat de verpleeghuizen nog volop werken aan de implementatie. De medewerkers van beide verpleeghuizen raden de invoer van de richtlijn pijn zeker aan toekomstige verpleeghuizen aan, om meer bewust met de herkenning en behandeling van pijn om te gaan.  

Ik ben blij dat ik aan dit onderzoek mee heb mogen werken en ben trots op de aanpak van de verpleeghuizen die een brug slaan tussen onderzoek en praktijk!