Onderzoek naar verhuizen binnen de verpleeghuiszorg

Damien Broekharst is werkzaam op het RELOCARE project en doet promotieonderzoek naar het verbeteren van verhuizingen binnen de verpleeghuiszorg. Damien wordt begeleid door Annerieke Stoop (Tranzo), Wilco Achterberg (UNC-ZH) en Monique Caljouw (UNC-ZH). Damien startte zijn onderzoek met een literatuurstudie.

De verhuizing van verpleeghuisbewoners in of tussen verpleeghuizen kan verschillende redenen hebben, zoals veranderende zorgbehoeften, renovatie of sluiting van verpleeghuizen. Deze verhuizingen kunnen negatieve gevolgen hebben voor bewoners, zoals stress, angst en depressie. Om deze negatieve effecten te voorkomen of te verminderen worden er initiatieven ontwikkeld om het verhuizen tussen of binnen instellingen te verbeteren. 

In de internationale wetenschappelijke literatuur zocht Damien antwoord op de vragen: 1) welke soorten initiatieven worden ingezet op het gebied van verhuizen tussen of binnen instellingen voor langdurige zorg, 2) welke kenmerken deze initiatieven hebben, en 3) wat de impact is van deze initiatieven voor bewoners. Damien zocht in elf verschillende databanken naar relevante literatuur en gebruikte zes wetenschappelijk artikelen om antwoord te geven op de onderzoeksvraag.

Drie typen verhuisinitiatieven uit bestaande literatuur 

In de literatuur werden drie typen initiatieven op het gebied van verhuizen gevonden. Allereerst zijn er interventies die worden ingezet om de verhuizing van bewoners te verbeteren, zoals herkenningspunten om bewoners bewust te maken van hun nieuwe omgeving. Ten tweede zijn er richtlijnen die algemene principes beschrijven wanneer bewoners verhuizen, zoals afspraken tussen zorgmedewerkers over het overhandigen van zorgdossiers en andere informatie. Als laatste werd een ‘verhuisplan’ gevonden met opeenvolgende stappen en doelstellingen, zoals zeggenschap van bewoners bij het plannen van hun verhuizing en het ontwerpen van hun kamer. 

Belangrijke thema’s bij verhuizingen 

Belangrijke thema’s binnen deze verhuisinitiatieven zijn ruimtelijke oriëntatie, praktische hulp, voorbereiding van medewerkers, de betrokkenheid van bewoners en psychologische ondersteuning. Een voorbeeld van dit laatste thema is een interventie waarin bewoners leren omgaan met stressvolle omstandigheden en tegenslagen en zichzelf moed inspreken om hun veerkracht te verbeteren voor, tijdens en na verhuizingen. 

Wat was de impact van verhuisinitiatieven? 

De impact van verhuisinitiatieven op bewoners werd beschreven in de interventiestudies. Deze studies lieten zien dat de initiatieven een positieve invloed hadden op de mentale gezondheid, ruimtelijke oriëntatie, zelfredzaamheid en het sociaal gedrag van bewoners. Ook liet één van de studies een verbetering zien van sociaal gedrag bij bewoners in de interventiegroep ten opzichte van de controlegroep. 

Deze studie laat zien dat er nog maar weinig onderzoek is gedaan naar initiatieven op het gebied van verhuizen tussen of binnen instellingen voor langdurige zorg. Daarnaast geven bestaande studies maar beperkt inzich in het complexe en veelzijdige karakter van verhuisprocessen. 

Vervolg van het onderzoek 

Om meer informatie te krijgen over verhuizen binnen de verpleeghuiszorg richt Damien zich op het verbeteren van verhuizingen binnen de verpleeghuiszorg in de volgende stappen van zijn promotieonderzoek. Zo gaat hij bestaande verhuisinitiatieven in Nederland in beeld brengen en een ‘nieuwe’ aanpak om verhuizingen te verbeteren ontwikkelen en evalueren door middel van actie-onderzoek. 

Ben je benieuwd naar het volledige Engelstalige artikel, klik dan hier

Door Annerieke Stoop, onderzoeksmakelaar en senior onderzoeker
Het RELOCARE onderzoek is een gezamenlijk project van de samenwerkende academische netwerken ouderenzorg: AWO Limburg, Tranzo, UKON, UNC-ZH, UNO Amsterdam en UNO-UMCG