Studenten Universiteit Leiden werken mee aan Cared-4 onderzoek
Petra Tasseron-Dries, promovenda verbonden aan het UNC-ZH en verpleegkundig specialist bij Warande, een verpleeghuisorganisatie in het midden van het land, doet onderzoek naar de rol van familie en naasten bij de aanpak van onbegrepen gedrag en pijn bij dementie. Hierbij wordt ze op sommige onderdelen ondersteund door studenten van de Universiteit Leiden. De studenten leren zo meer over onderzoek doen. Student klinische neuropsychologie Berend Vendel helpt mee met de observaties en andere dataverzameling zoals vragenlijsten voor naasten en medewerkers uitzetten en verwerken. In dit interview lees je meer over onderzoek doen naast je werk in de zorg en de samenwerking met het onderwijs.
Petra, je bent bezig met je onderzoek naar het betrekken van familie en naasten bij de aanpak van onbegrepen gedrag. Hoe kwam je tot dit onderwerp en om onderzoek hiernaar te doen?
Mijn interesse naar onderzoek begon al tijdens mijn opleiding tot verpleegkundig specialist. Voor mijn studie deed ik een half jaar onderzoek naar een probleemstelling vanuit de praktijk. Er kwam toentertijd naar voren dat onbegrepen gedrag bij mensen met dementie vaak individueel werd beoordeeld. Hierdoor was de analyse van het onbegrepen gedrag niet consistent en eenduidig. Vanuit de zorgmedewerkers ontstond de behoefte naar een vaste methode om dit gedrag goed aan te vliegen. We kozen de STA OP!-methode, een stapsgewijze multidisciplinaire methode, en voerden deze in op een pilot afdeling. Het team op die afdeling bleek net zo enthousiast als ik over de methode en van het één kwam het ander. In dit project deden uiteindelijk tien afdelingen mee. Hierna kwam de vraag; waarom ga je niet verder onderzoek doen? Uit de evaluatie van de pilot afdeling kwam namelijk naar voren dat we de naasten in de STA OP!-methode misten. Een mooi uitgangspunt voor een (nieuw) onderzoeksproject.
Wat werd je onderzoek precies?
Het hoofddoel van dit project is om te onderzoeken hoe we familieleden/naasten kunnen betrekken bij een multidisciplinaire methode voor het omgaan met onbegrepen gedrag en pijn bij mensen met dementie, specifiek binnen de context van het verpleeghuis. Hierin word ik begeleid door mijn promotoren Wilco Achterberg en Jenny van der Steen en co-promotor Hanneke Smaling.
Om dit doel te bereiken, hebben we verschillende studies uitgevoerd. Ten eerste deden we een kwalitatieve studie naar de ervaringen met familiebetrokkenheid in het Namaste Familieprogramma om leerpunten van deze studie mee te nemen in de praktijk.
Ten tweede voerden we een literatuurstudie uit naar best practices voor het betrekken van naasten bij interventies gericht op onvervulde behoeften van bewoners met dementie in het verpleeghuis.
Hierna hebben we een mixed-methods-onderzoek gedaan om de STA OP!-methode aan te passen door naasten toe te voegen. We pasten dus verschillende onderzoeksmethoden toe, zoals klankbordgroepen met hierin naasten, zorgverleners en ervaringsdeskundigen. We bespraken hierin de STA OP!-methode en kwamen op twintig ideeën die we hebben toegevoegd in de verschillende stappen.
Deze aangepaste versie van de STA OP! met naasten methode waarin naasten worden betrokken in de stappen, hebben we getoetst in de praktijk. Hierbij keken we naar het effect van de aangepaste methode op gedrag, pijn en kwaliteit van leven van de bewoner. Ook letten we op de emotionele belasting van de zorgverleners en de impact op naasten door de methode te implementeren. Ter afsluiting van het onderzoek vindt er nog een evaluatie van de aangepaste STA OP!-methode plaats.
“Onderzoek doen vind ik harstikke leuk, met name door de resultaten terug zien in de dagelijkse praktijk.’’ – Petra Tasseron-Dries
Je bent naast promovenda ook verpleegkundig specialist. Hoe vond je het om onderzoek te doen naast je werk?
Onderzoek doen vind ik harstikke leuk, met name door te zien wat je kunt verbeteren en wat het oplevert. De combinatie van parttime onderzoek doen en parttime werken in de praktijk was soms lastig, vooral in de covid-jaren. Toen stond het verpleeghuis op zijn kop. Gelukkig krijg ik vanuit mijn werkgever steun en de ruimte om dit uit te voeren. Het is goed dat familieparticipatie nu op de agenda van de organisatie staat en dat de methode omarmd wordt. Dat heeft het mij opgeleverd, het kostte tijd maar we hebben nu wel resultaat.
Petra krijgt ondersteuning van studenten van de Universiteit Leiden bij dit project, op dit moment is Berend Vendel onderdeel van het team.
Berend, vanuit welke opleiding doe jij mee aan het onderzoek?
Ik studeer op dit moment klinische neuropsychologie en ik doe mee aan dit onderzoek als onderdeel van mijn masterscriptie.
Wat waren jouw taken binnen het project?
Ik heb observaties, interviews en dataverwerking verricht. Als eerste deed ik de observaties met behulp van de PAIC-methode om pijn te herkennen bij mensen met dementie. Dit vond ik een heel interessant gedeelte om te doen. Voor de interviews sprak ik met zowel naasten als zorgmedewerkers. Dit verliep succesvol omdat mensen over het algemeen veel te delen hebben. Daarnaast nam ik actief deel aan het verwerken van data, zoals de gegevens afkomstig van de interviews die ik heb afgenomen.
Kende je de ouderenzorg al? Wat vond je ervan?
Ja, ik kende de ouderenzorg al een beetje, er is veel aandacht voor de ouderen(zorg) en dementie in mijn opleiding. Het was leuk om via onderzoek verder kennis te maken met de ouderenzorg en met data te werken. Het leukste aan dit onderzoek vond ik dat ik concreet meewerkte aan een interventie. Of ik in de toekomst nog meer onderzoek wil doen, weet ik nog niet zeker, maar ik ben zeker van plan om met mensen te gaan werken.
Petra, kun je al een uitkomst delen?
Ja! Eén van de onderzoeksresultaten is dat het belangrijk is om de STA OP!-methode goed uit te leggen aan naasten/ familie zodat zij duidelijk weten wat de verschillende stappen binnen de STA OP! met naasten methode zijn en wat hun rol is. We zien ook een positief effect op onbegrepen gedrag en de emotionele belasting van het gedrag op de zorg.
Komt er een eindproduct?
We willen graag een werkboek voor iedereen maken, zowel voor zorgverleners als voor naasten. En de oorspronkelijke STA OP!-methode heeft een VILANS-erkenning, uiteindelijk is het doel dat ook deze vernieuwde STA OP!-methode met betrekken van naasten een VILANS-erkenning krijgt.
